Jeomiras, Jeoturizm ve Sürdürülebilirlik Üzerine Stratejik Bir Buluşma: ÇOMÜ'de Türkiye’nin Jeomiras Çalıştayı Gerçekleştirildi

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) ev sahipliğinde, 12-13 Haziran 2025 tarihlerinde düzenlenen “Türkiye'nin Jeomiras Değerleri” Ulusal Çalıştayı, bilimsel oturumlar, davetli konuşmalar, panel ve saha çalışmalarıyla tamamlandı. Jeomiras temalı bu kapsamlı etkinlik, Türkiye’de jeoloji, jeomorfoloji, sürdürülebilir turizm ve doğa koruma alanlarında çalışan akademisyenleri, kamu temsilcilerini ve ilgili dernekleri bir araya getirerek disiplinlerarası etkileşim için güçlü bir zemin sundu.

Açılışta Güçlü Kurumsal Destek ve Bilimsel Vurgular

Çalıştayın açılışı, Dr. Ayten Çalık, Doç. Dr. Oğuz Diker ve Prof. Dr. A. Evren Erginal’ın konuşmalarıyla başladı. Ardından Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muzaffer Özdemir ve Rektör Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu’nun katkılarıyla ÇOMÜ’nün jeomiras alanındaki akademik vizyonu vurgulandı. Açılışta özellikle Jeomorfoloji Derneği ve Jeolojik Mirası Koruma Derneği gibi önemli sivil toplum kuruluşlarının çalıştaya verdiği destek dikkat çekti.

Davetli konuşmalar bölümünde, Jeomorfoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Turoğlu, jeopark terminolojisinde bilimsel iletişim açısından standartlaşmanın önemine dikkat çekti. Jemirko’nun 25 yıllık tarihini ve faaliyetlerini özetleyen Doç. Dr. Yıldırım Güngör, Türkiye’deki jeomiras çalışmalarına dair değerli bir çerçeve sundu. Kula-Salihli UNESCO Global Jeoparkı koordinatörü Doç. Dr. Ahmet Serdar Aytaç ve İda-Madra Jeoparkı Koordinatörü ve aynı zamanda UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Jeolojik Miras ve Jeopark İzleme Grubu Üyesi Prof. Dr. Recep Efe ise sürdürülebilir kalkınma ve UNESCO sürecinde Türkiye'nin jeopark vizyonunu masaya yatırdı.

Jeomirasa Çok Yönlü Bilimsel Yaklaşım

Üç ayrı bilimsel oturumda toplam 20’den fazla bildiri sunuldu. Bu sunumlarda Türkiye’nin farklı coğrafi bölgelerinde yer alan jeomiras alanları, jeoturizm potansiyeli, dijital eğitim araçları ve sürdürülebilirlik perspektifleri tartışıldı. İda-Madra Jeoparkı, Çanakkale Boğazı kıyıları, Lapseki-Çardak Lagünü, Saros Körfezi ve Van’daki traverten terasları gibi örnek alanlar üzerinde yoğunlaşıldı. Yapay zekâ destekli avatar uygulamaları, metaverse platformlarıyla sanal jeosit ziyaretleri ve İHA (drone) tabanlı haritalama gibi yenilikçi sunumlar da büyük ilgi gördü.

Bilimsel oturumlar ardından düzenlenen “Doğadan Turizme: Türkiye’nin Jeomiras Alanlarında Sürdürülebilir Gelecek Arayışları” başlıklı panelde, Balıkesir Üniversitesi’nden Prof. Dr. Abdullah Soykan, İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mesut Doğan ve ÇOMÜ’den Doç. Dr. Oğuz Diker; jeomiras alanlarının korunması, yönetimi ve turizmle entegrasyonu konularında görüşlerini paylaştı. Panelde, doğa mirasının ekonomik kalkınma ile nasıl dengelenebileceği üzerine etkileyici tartışmalar gerçekleştirildi.

Çalıştayın ikinci günü, İda-Madra Jeoparkı’nın önemli jeositlerine düzenlenen saha çalışmasıyla devam etti. Balıkesir Üniversitesi Jeopark Uygulama ve Araştırma Merkezi iş birliğinde gerçekleştirilen bu bölümde katılımcılar, Prof. Dr. Recep Efe, Prof. Dr. Abdullah Soykan ve Prof. Dr. İsa Cürebal rehberliğinde arazi gözlemleri yaparak saha temelli değerlendirme tekniklerini uygulamalı olarak deneyimledi.

Çalıştayda sunulan bildiriler, hakemlik sürecinin tamamlanmasının ardından, Springer yayınevi tarafından yayımlanan ve SCI Q2 kategorisinde indekslenen Geoheritage dergisinde özel sayı olarak yayımlanacak. Özel sayı, misafir editör olarak görev alacak olan Prof. Dr. Ahmet Evren Erginal editörlüğünde hazırlanacak. Böylelikle, çalıştayın uluslararası bilim dünyasındaki etkisinin daha da arttırılması hedefleniyor.